Merhaba Değerli Takipçilerimiz,
Bugün sizlere Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nden Hakan Sunay ve doktora öğrencisi Bayram Kaya tarafından hazırlanan ve Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Spormetre’de yayınlanan Türkiye, İtalya, Fransa ve İspanya ülkelerinin spor kulübü yapılanması düzeyindeki karşılaştırılması konulu makaleyi paylaşacağız.
Bu makale serisinin beşinci ve son bölümünü sizlerle paylaşıyoruz.
Dizinin ilk bölümünü okumak için tıklayınız.
Dizinin ikinci bölümünü okumak için tıklayınız.
Dizinin üçüncü bölümünü okumak için tıklayınız.
Dizinin dördüncü bölümünü okumak için tıklayınız.
Voleybol Aktüel
TARTIŞMA VE SONUÇ
Bu bölümde araştırmaya dâhil olan ülkelerin dernekler hukukuna göre örgütlenmiş spor kulüplerine İlişkin Mevzuat, örgütlenme şekilleri, spor kulüpleri devlet ilişkisi maddeler halinde Türkiye, İtalya, Fransa ve İspanya Spor Sistemlerinin Spor Kulüplerinin benzer ve farklı yönlerinin karşılaştırmaları yapılarak yorumlanmış tartışılmıştır.
Spor Kulüplerine İlişkin Mevzuat Türkiye, İtalya, Fransa ve İspanya’da spor kulüpleri çeşitli tarihlerde devlet tarafından çıkartılan yasalarla şekillendirilmiş olup değişen şartlara ve ihtiyaçlara göre yeni yasa ve tüzüklerle ihtiyaçların giderildiği görülmektedir
Fransa -İlk kez 28 Ağustos 1945 yılında yürürlüğe giren kanun, -1975 yılında çıkartılan mevzuat ile düzenlemeye gidilmiştir. -Sporla ilgili temel yasayı oluşturan 16 Temmuz 1984 tarihli yasada kabul edilmiş ve bu yasa1987 ve 1992 tarihli yasa ile değiştirilmiştir. -Fransa’da 2000 yılında yürürlüğe giren yeni bir yasa, “kamu hizmeti olarak sporun “yasal çerçevesini” belirlemiştir.
Spor Kulüplerinin Örgütlenme Şekilleri Türkiye, İtalya, Fransa ve İspanya’da spor kulüplerinin örgütlenme şekillerine baktığımızda ise farklı şekilde kurulduklarını görmekteyiz. Türkiye’de Spor Kulüpleri aşağıdaki şekillerde örgütlenebilmektedir:
– Sadece dernek şeklinde ve hem dernek hem de şirket şeklinde
İtalya İtalya’da Spor Kulüpleri aşağıdaki şekillerde örgütlenmektedir: a) Profesyonel Spor Kulüpleri – Limited Şirketler, Anonim şirketler b) Amatör Spor Kulüpleri – Tüzel kişiliği olmayan spor dernekleri – Özel hukuk tüzel kişiliğe sahip spor kulübü – Sermaye ve kooperatif şeklinde spor kulüpleri
Spor Kulüpleri ile Devlet İlişkisi Türkiye, İtalya, Fransa, İspanya ülkelerinde spor kulüplerinin devletle olan ilişkilerinde de benzerlikler görülmektedir. Türkiye
-Devlet spor kulüpleri ile ilgili yasal mevzuatı düzenler ve denetler -Devlet sporun özerk yapısını tanır ve destekler
-Devlet spor kulüplerinin faaliyetlerini daha iyi yürütebilmelerini sağlamak amacıyla destekler.
– Ödeneği (tesis bakımı, onarımı, ayni nakdi yardım vb) sağlar.
İtalya
-Devlet ile Spor Kulüpleri ilişkileri yasa ile düzenlenir.
-Devlet sporun özerk yapısını tanır ve destekler.
-Profesyonel spor faaliyetleri kanunlarını, hizmet akdi (çalışma sözleşmeleriyle) düzenler ve uygular.
-İtalya Özel Hukuk Sistemi altında spor sektörünü yöneten genel çerçeve, farklı yapıdaki kanunların etkileşimi sonucunda yapılmıştır.
Fransa
-Devlet sistemi, sporun özerkliğini bozmaksızın spor sistemine nüfuz etmektedir.
-Devlet spor politikasının yürütülmesinde sorumludur -Devlet spor ve sporcuların ihtiyaçlarını karşılamak için yerel makamlara destek vermektedir.
İspanya
-Devlet sporun özerk yapısını tanır ve destekler.
-Devlet İspanya sporunun uluslararası alanda güçlendirilmesi ve tüm yapıyı değiştirmek için gerekli yetkiye sahiptir.
-Devlet, sporun gelişmesi ve yaygınlaşması için spor kulüplerini desteklemekte ve tesis ve personel desteği vermekle sorumludur.
Karşılaştırılan ülkelerde spor yatırımları ve spor hizmetlerinin yürütülmesinde ağırlıklı olarak devlet desteği görülmektedir. Fransa’da yasalar çerçevesinde kulüpleşme dernek ve şirketleşme şeklinde iki kategoridedir, İspanya’da da spor kulüplerin tamamı halen faaliyetlerini dernek statüsünde devam ettirdikleri görülmekte olup, İtalya’da da hemen hemen durum aynıdır. Ancak İtalya’da spor kulüpleri spor derneklerinin yanında özel hukuk hükümlerine bağlı tüzel kişiliğe sahip spor derneği ve limited şirketlerle yönetilen spor kulüpleri vardır. Türkiye’de de Avrupa ülkelerinde olduğu gibi kulüplerin yapılanması dernekler yasasına göre yapılmaktadır. Fransa’da yerel makamların profesyonel spor kulüplerine kaynak sağlaması yasayla yasaklanmıştır, ancak yerel yönetimler, kamu yararı sağlayan sporcuların ihtiyaçlarını karşılar ve özellikle tesisler ve spor derneklerine verilen desteğin niteliği açısından sporda yer aldıkları görülmektedir. Türkiye, İspanya, İtalya’da kamu yönetimi ve yerel yönetimler spor kulüplerinin özerk yapısını tanır, sporun gelişmesi ve yaygınlaşması için her türlü desteği verirler. Karşılaştırmaya ilişkin bulgular incelendiğinde dört ülkede de spor kulüpleri farklı yasal mevzuatlarla desteklenmektedir. İtalya’da spor kulüpleri, amatör ve profesyonel spor kulüpleri olarak yasal tanımları yapılmakta ve düzenlenmektedir. Türkiye’de ise spor kulüpleri, dernekler kanununa göre kurulmuş kar amacı gütmeyen kuruluşlardır. Türkiye’de amatörler için dernekler kanunu tanımlanırken profesyonel futbol için Türk Ticaret kanununa göre şirketler olarak tanımlanmakta ve spor kulüpleri yönetmeliği ile düzenlenmektedir. Fransa’da spor kulüplerinin yapısı bölgesel ligler ve kulüpler, profesyonel örgütler şeklinde oluşmaktadır. İspanya’da ilgili spor dalında faaliyet gösteren kulüp, kuruluş ve sporcuları kendi bünyesinde toplayan tüzel kişiliği olan özel kuruluşlar bulunmaktadır. Kar amacı olmayan bu kuruluşlar (dernekler) olimpiyat dönemine hazırlıklarında İspanyol sporculara mali kaynak sağlar. Spor kulüpleri ise spor faaliyetlerini yerel düzeyde yürütürler ve kar amacı gütmezler. Türkiye’de ise bazı kurum takımlarının personelinin spor yapması için ayrılan bütçeyi elit sporcu yetiştirme ve yabancı oyuncu transferlerine harcadıklarını görülmektedir (Serarslan, 1989). Bu şekilde kurum takımları personellerine çeşitli olanaklar tanımak yerine bir nevi kurum reklamı yapmayı amaçladıklarını söyleyebiliriz (Öğüt ve İmamoğlu, 2011). Araştırmanın bulgularından hareketle Türkiye’deki spor kulüplerinin yapı ve işleyişine ilişkin öneriler aşağıda sunulmuştur
ÖNERİLER
-Türkiye’de önemli bir sayıyı oluşturan kurum kulüplerinin kaynaklarını, bünyesindeki insanlara spor yaptırmaktan çok elit sporcuların yetiştirilmesinde ve transfer edilmesinde kullanmalarının önüne geçici tedbirler alınmalıdır.
-Spor kulüplerinin maddi kaynaklarını arttırmak ve daha iyi hizmet sunabilmesi için dernekler yasasına göre yönetildiği gibi günümüzde değişen şartlara cevap verebilecek yapılanmalara gidilmelidir.
-Kulüplerin maddi sıkıntı çeken amatör şubelerine profesyonel şubelerindeki harcamalardan kısılarak maddi kaynak sağlanmalıdır.
-Kulüplerimizin ekonomik desteğini artırmak için devletin sponsorluk anlaşmalarını firmalar için daha cazip hale getirilmelidir.
-Ülkemizdeki genel nüfusa oranla spor yapan kişi sayısının azlığına neden olan etmenler iyi araştırılarak, özellikle Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüklerinin toplumun her yaş grubundaki insanların spor yapmalarını algı ve tutumlarını geliştirecek çalışmalar yapmalıdır. Yaş gruplarına göre turnuvalar, doğa yürüyüşleri, kamplar düzenlenebilir.
– Okullarda öğrencilere spor bilinci ve hareket eğitim verilmeli, yeteneği olan öğrenciler spor kulüplerine yönlendirilmelidir. Yerel makamların ve kurumların profesyonel olarak adlandırılan spora kaynaklık etme faaliyetleri yasaklanmalı kaynakların sporun yaygınlaştırılmasına yönelik sportif etkinliklerde kullanılması sağlanmalıdır. Genel olarak öneriler incelendiğinde Türkiye’de spor kulüplerinin yapısal, yönetsel ve mali olarak güçlendirilmesi sağlanmalı; kamu ve özel kurumlar ile yerel yönetimlerin spor kulüpleri üzerindeki etkisi ve katkısı yasal önlemlerle arttırılmalıdır.
